Мазмуну:
Көптөгөн адамдар кара калемпирдин ачуу жана жылуу даамын берген тамак бышыруучу татымал катары пайдасын билишет. Бирок, кара калемпир ден соолукту сактоо үчүн да пайдалуу экенин көпчүлүк биле бербейт. Келгиле, бул макалада кара калемпирдин ден соолукка тийгизген пайдасын карап көрүңүз
Кара калемпир (Piper nigrum) - Индиядагы тропикалык токойлордон алынган мөмө. Бул татымал тамак-ашта консервант жана даам күчөткүч катары иштей алат. Кара калемпир алуу үчүн дээрлик бышкан калемпир жыйналып, анан кара түскө чейин кургатылат.
Салттуу медицинада кара калемпир ысытма, астма, баш жана ашказан оорулары сыяктуу кээ бир ооруларды басаңдатуу үчүн кеңири колдонулат. Кошумчалай кетсек, кара мурчтун пайдасы иммунитетти жогорулатып, ооруну басаңдатат деп ишенишет.
Кара калемпирдин азыктык мазмуну
1 аш кашык кара калемпирде же болжол менен 7 граммда 17 калория жана төмөнкү азыктар бар:
- 1, 8 грамм була
- 4, 5 грамм углевод
- 0, 7 грамм белок
- 30 миллиграмм кальций
- 12 миллиграмм магний
- 90 миллиграмм калий
- 11 миллиграмм фосфор
- 38 IU витамин A
- 12 микрограмм витамин K
Кара калемпирде ошондой эле В тобундагы витаминдер, фолий кислотасы, Е витамини, цинк жана ликопен, лютеин, зеаксантин, терпеноиддер, алкалоиддер, полифенолдор жана флавоноиддер сыяктуу ар кандай антиоксиданттар бар. Ал гана эмес, кара калемпирдин курамында бактерияга каршы, сезгенүүгө каршы жана ракка каршы касиеттери бар заттар да бар.
Кара калемпирдин ден соолук үчүн ар кандай пайдасы
Кара калемпирдин курамында пиперин же табигый алкалоид бар, ал ачуу даамды камсыз кылууда роль ойнойт. Пиперин жана башка бир катар маанилүү азыктардын аркасында кара калемпир ден соолук үчүн көптөгөн пайдалуу жактарга ээ, анын ичинде:
1. Ооруну басат
Пиперине бай кара калемпирдин табигый сезгенүүгө каршы жана ооруну басаңдатуучу касиеттери белгилүү. Кара калемпирдин пайдасын булчуңдардын, тиштердин, ашказандардын жана баш оорулары сыяктуу айрым даттанууларды дарылоо үчүн колдонсоңуз болот.
2. Тамак сиңирүү трактынын саламаттыгын сактаңыз
Кара калемпирдин курамындагы антиоксидант, сезгенүүгө каршы жана антибактериалдык мазмун тамак сиңирүү трактындагы клеткаларды коргоо жана тамак сиңирүү трактынын дени сак болушу үчүн пайдалуу. Антибактериалдык таасири аркасында кара мурч көбүнчө ич өткөктү дарылоодо салттуу дары катары колдонулат.
Кара калемпир ичегидеги булчуңдардын дубалдарын эс алдырууга жардам берери да белгилүү, андыктан ичегидеги газдардын топтолушуна байланыштуу ич ооруну жана метеоризмди жеңе алат.
Ашказанда болгондо кара мурч тамакты сиңирүүдө маанилүү роль ойногон ашказан кислотасынын пайда болушун стимулдаштырууга жардам берет.
Мындан тышкары, бир нече изилдөөлөр ошондой эле кара калемпирдин ичегидеги жакшы бактериялардын санын көбөйтүү үчүн пребиотик катары пайдасы бар экени аныкталган.
3. Кандагы канттын деңгээлин көзөмөлдөө
Кара калемпирдин курамындагы пиперин жана антиоксиданттар да инсулин гормонунун кандагы канттын деңгээлин көзөмөлдөө жөндөмүн арттыра алат деп айтылат. Бул пайда 2-тип кант диабети менен ооруган адамдарга кандагы канттын деңгээлин туруктуу кармоого жардам берет.
Мындан тышкары, кара калемпир инсулинге каршылыктын алдын алуу үчүн да белгилүү, бул организмдин клеткалары жана ткандары глюкозаны же кандагы кантты энергия катары колдонууда кыйынчылыктарга туш болгон шарт. Кара калемпирдин пайдасы бул татымалдарды кант диабетинин алдын алуу үчүн колдонууга жакшы кылат.
4. Мээнин саламаттыгын сактаңыз
Кара калемпир эс тутумун жана мээнин иштешин жакшыртып, мээнин саламаттыгын сактоо үчүн да пайдалуу. Мээнин саламаттыгын сактоо Альцгеймер жана Паркинсон оорусунун рискин азайтат. Бирок анын натыйжалуулугун ырастоо үчүн кошумча изилдөө керек.
5. Рак клеткаларынын өсүшүн токтотот
Изилдөөлөр көрсөткөндөй, кара калемпирдин курамындагы пиперин эмчек рагы, простата рагы жана жоон ичеги рагы сыяктуу рак клеткаларынын өсүшүнө бөгөт коё алат деп болжолдонууда. Пиперин эркин радикалдардын таасирин азайтуу жана сезгенүүнү басуу аркылуу иштейт, андыктан рак клеткаларынын өсүшүнө бөгөт коюлат.
Бирок, кара калемпирдин рак клеткаларынын өсүшүнө бөгөт коюудагы пайдасын далилдөө үчүн дагы изилдөөлөр керек.
Жогоруда айтылгандардан тышкары, кара калемпир атеросклероз, жүрөк-кан тамыр оорулары жана нерв оорулары сыяктуу өнөкөт ооруларды азайтат деп ишенишет. Мунун себеби кара калемпирдин курамында антиоксиданттар жана сезгенүүгө каршы заттар көп.
Кара калемпирдин ден соолукка тийгизген пайдасы көп болгону менен, ашыкча колдонбоңуз, макулбу? Кара калемпирди өтө көп колдонуу жүрөк айлануу жана ашказан сыяктуу терс таасирлерди жаратышы мүмкүн. Кара калемпирди ашыкча колдонуу кош бойлуу аялдарга жана түйүлдүккө да зыян алып келиши мүмкүн.
Мындан тышкары, кара калемпир, ошондой эле кээ бир дары-дармектер менен керектелген болсо, дары менен өз ара таасири коркунучу бар деп коркушат. Андыктан, кара калемпирди кээ бир ооруларды дарылоо үчүн колдонгуңуз келсе, алгач дарыгерге кайрылыңыз.
